top of page

SAYICI DEVRESİ NEDİR?

Sayıcı ​Devresi Nedir?


Flip-flopların uygun şekillerde bağlanmasıyla, sayıları saymak için kullanılmasına sayıcı ismi verilir. Sayıcı devreleri, giriş darbelerine bağlı olarak belirli bir durum dizisini tekrarlayanlojik devrelerdir. Sayıcılar genellikle saat sinyalinin flip-floplara uygulanış şekline göre ikiye ayrılırlar. Bunlar; asenkron sayıcılar ve senkron sayıcılardır.
 

►Asenkron Sayıcılar


Sayma işlemi için kullanılan saat sinyali ilk flip-flopa uygulanıyorsa ve o flip-flopun çıkışıda diğer flip-flopun saat girişine bağlanıyorsa ve bu bağlantı devredeki bütün flip-floplar için geçerliyse bu tür sayıcılara Asenkron Sayıcılar denir. Bu sayıcı devrelerinde saat sinyali ilk flip-flopa uygulanır ve daha sonraki flip flopların saat girişi kendisinden bir önceki flip-flopun Q veya Q değil çıkışına bağlanır.
 

►Senkron Sayıcılar


Sayma işlemi için kullanılan saat sinyali bütün flip-floplara eş zamanlı olarak aynı anda uygulanıyorsa bu tür sayıcılara da Senkron Sayıcılar denir. Burada saat girişi bütün flip-floplar için ortaktır. Bu sayede bütün flip-floplar  birlikte tetiklenir.

Saat sinyalinin uygulanışıyla oluşan bu farklılık ile birlikte asenkron sayıcılar senkron sayıcılara göre daha yavaş çalışmaktadır. Bunun sebebi ise asenkron sayıcılarda flip-flopların birbirini tetiklemesidir.

Flip Floplar


Yapısında lojik kapılar bulunduran, değişken giriş gerilimleriine karşılık farklı çıkış değerlerine sahip olan elemanlardır. Flip-flopların bu anlık değişimine tetiklenme denmektedir. Flip-floplar çift kararlı (bistable) devre elemanlarıdır. SET (1) ve Reset (0) olmak üzere iki kararlı duruma sahiptir. Bu devre elemanları bu iki kararlı durumdan birisinde kalırlar. Bu nedenle flip-floplar depolama elemanı olarak kullanılırlar. Flip-floplar, belleklerde kullanılan sayıcılarda, kaydedicilerde ve ardışıl devrelerde kullanılmaktadır. Ardışıl devrelerde bir önceki çıkış, var olan girişlerle birlikte sonraki çıkışı belirler. Bu devrelerin bellek özelliği vardır. Yani flip-flopların çıkış değerleri bir önceki çıkışa mutlaka bağlıdır.

Flip-flop ile devre tasarımları yapılırken giriş gerilimlerine karşılık değişken çıkış gerilimleri doğruluk tablolarından elde edilir. Flip-flopların en önemli özellikleri sahip oldukları clock (saat) girişleri ile alınan tetikleme sinyali sayesinde çıkış gerilimlerinin değişmesidir. Bu tetikleme işlemi  clock (saat) palsi veya tetikleme palsi denilen kare dalga sinyal ile yapılır. Bu kare dalga +5v ile 0v arasında değişmektedir.

bottom of page